『สารคดีชุดถิ่นทองของไทย』（สมัย สุทธิธรรม/สำนักพิมพ์โอเดียนสโตร์/พ.ศ.๒๕๔๒）の「ตาก」から出題する。
๑. ตากเป็นเมืองเก่าแก่ มีประวัติความเป็นมาที่ยาวนานเกินกว่าสองพันปีก่อนแล้ว หรือก่อนที่กรุงสุโขทัยเป็นราชธานี
๒. เมืองตากเดิมจะตั้งอยู่บนดอยเล็กๆ ลูกหนึ่ง ซึ่งปัจจุบันนี้อยู่เหนือที่ว่าการอำเภอบ้านตากออกไปประมาณ ๔ กิโลเมตร
๓. สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงสันนิษฐานว่า เดิมเมืองตากเก่านี้น่าจะเป็นพวกมอญมาสร้างเอาไว้
๔. นอกจากนี้ในหนังสือประวัติศาสตร์ชาติไทยของพระบริหารเทพธานี ยังได้กล่าวถึงเมืองตากนี้ว่า แต่เดิมเคยเป็นราชธานีของแคว้นทางเหนือมาก่อน ซึ่งมีกษัตริย์ปกครองสืบมาหลายพระองค์
๕. ต่อมาครั้นถึงสมัยพระยากาฬวรรณดิส จึงได้ย้ายหนีจากเมืองตากไปครองเมืองละโว้ ปล่อยให้เมืองตากถูกทิ้งร้างไปนาน
๖. เมื่อสมัยที่พระนางจามเทวีเสด็จขึ้นไปครองเมืองหริภุญไชย เสด็จผ่านชายฝั่งแม่น้ำปิง บริเวณบ้านตาก ในราวปีพุทธศักราช ๑๒๐๐ ได้พบร่องรอยของกำแพงเมืองเก่า จึงโปรดเกล้าฯ ให้บูรณะเมืองแห่งนี้ขึ้นมาใหม่อีกครั้งหนึ่ง